Trong hệ thống phân cấp các tính năng phức tạp (horological complications) xuất hiện ở những mẫu đồng hồ cơ cao cấp, đặc biệt là đồng hồ Thụy Sĩ chính hãng, có khá nhiều sự tranh cãi về việc đâu mới là tính năng đáng tin cậy và hữu dụng nhất? Một số kết luận hướng về tính năng Minute Repeater (tính năng điểm chuông) trong khi một số khác lại trung thành với cơ chế Tourbillon. Và mãi cho đến hiện tại, cuộc tranh cãi này vẫn không hề có hồi kết, thậm chí vẫn sẽ tiếp tục trong nhiều thập kỷ tiếp theo. Nhưng ở một khía cạnh khác, nếu chúng ta chỉ bàn riêng về đại gia đình đồng hồ bấm giờ Chronograph thì lại có rất ít sự tranh cãi diễn ra, phần lớn đều cho rằng tính năng phức tạp và đắt giá nhất chính là Split-Seconds hoặc “rattrapante” (trong tiếng Pháp: rattraper).
Mặt sau của đồng hồ Montblanc 1858 Split-Second Chronograph Limited
Mặt sau của đồng hồ Montblanc 1858 Split-Second Chronograph Limited.
Nguồn: SJX Watches
Những chiếc đồng hồ Chronograph được tích hợp tính năng Split Second sẽ có hai kim giây thay vì một kim như những mẫu đồng hồ bấm giờ thông thường. Một trong số chúng thường sẽ nằm ở mặt số phụ, và cái còn lại sẽ nằm ở trung tâm của mặt số chính. Đồng hồ bấm giờ Split-Second là một đối tượng dễ dàng chiếm được tình cảm của những người sưu tập trong giới, bởi chúng không chỉ mang một vẻ đẹp xuất sắc của chuyển động phức tạp, mà còn là một tính năng thú vị để ngoạn.
Đồng hồ Patek Philippe Split-Seconds Chronograph
Đồng hồ Patek Philippe Split-Seconds Chronograph
Lan man một chút về một dư chấn cũ, có lẽ vẫn sẽ có nhiều người trong giới mộ điệu vẫn còn ấp ủ một chút thắc mắc về việc Rolex 4113 có điểm gì đặc biệt mà có thể mang về hơn 2 triệu francs Thụy Sĩ (xấp xỉ 48 tỷ VNĐ) vào tháng 5 năm 2015, tại Geneva, trong phiên đấu giá Phillips Start-Stop-Reset? Vâng, chính xác là chúng ta sẽ tìm được câu trả lời trong bài viết này. Ở đây, Luxury Shopping sẽ phân tích chuyên sâu về những chiếc đồng hồ split-seconds và trả lời cho câu hỏi “vì sao chúng trở nên đặc biệt như thế?”. Đồng thời, chúng ta cùng tập trung phân tích những mẫu đồng hồ cổ Chronograph Split-Seconds.
Đồng hồ Rolex Ref. 4113 Split-Second
Đồng hồ Rolex Ref. 4113 Split-Second
Cơ chế Split-Seconds là gì?
Trước khi đi vào những thứ sâu xa hơn, chúng ta cùng định nghĩa lại khái niệm Split-Seconds của đồng hồ bấm giờ đã. Khi bạn kích hoạt tính năng bấm giờ ở những mẫu đồng hồ cơ Chronograph thông thường, kim giây ở trung tâm sẽ hoạt động bằng cách quét qua từng vòng. Và cứ mỗi một vòng hoàn thành, bộ đếm phút (thường nằm ở mặt số phụ tại vị trí 3 giờ) sẽ tăng thêm một. Cứ tiếp tục như thế cho đến khi bạn kết thúc việc bấm giờ của mình. Nhưng điều gì sẽ xảy ra khi bạn vừa muốn thực hiện chức năng bấm giờ cho cả hai sự kiện cùng một lúc, vừa muốn theo dõi được thời gian thực tế đang trôi qua? Một trong những cách giải quyết là bạn có thể sử dụng hai hoặc ba chiếc đồng hồ bấm giờ khác nhau, sau đó kích hoạt chúng đồng thời và kết thúc chúng theo ý muốn. Hoặc đơn giản hơn là sử dụng một chiếc đồng hồ Chronograph Split-Second.
Bốn mẫu đồng hồ Chronograph với công dụng khác nhau của TAG Heuer
Bốn mẫu đồng hồ Chronograph với công dụng khác nhau của TAG Heuer
Cơ chế Split-Seconds có thể thỏa mãn yêu cầu của bạn mà chỉ cần vỏn vẹn một chiếc đồng hồ duy nhất. Khi bạn kích hoạt tính năng bấm giờ, cả hai kim giây sẽ quét song song cùng một lúc. Khi sự kiện đầu tiên xảy ra, bạn nhấn một nút để dừng một kim giây lại, trong khi kim giây còn lại vẫn sẽ tiếp tục di chuyển. Nếu muốn tiếp tục ghi thời gian, nhấn nút lần nữa để khiến cho kim giây đang dừng "bắt kịp" kim giây đang chạy và lặp lại khi cần thiết. Những lúc bình thường (khi không kích hoạt chức năng bấm giờ), hai kim giây được xếp chồng lên nhau, và sau đó dường như tách ra khi bạn dừng một trong số chúng. Điều này cũng vô tình giải thích cho cái tên của chúng “Split-Seconds” - có nghĩa là tách giây.
Patek Philippe Split-Second
Patek Philippe Split-Second
Cơ chế này xuất hiện lần đầu tiên vào khoảng những năm 1880 trong một mẫu đồng hồ bỏ túi và bắt đầu hiện hữu ở đồng hồ đeo tay vào năm 1923, tiên phong bởi một nhà sản xuất không hề xa lạ: Patek Philippe - một chiếc đồng hồ bấm giờ Chronograph Split-Seconds 30mm với mặt số tráng men. Tuy nhiên, hầu hết bộ máy bên trong được sản xuất dưới dạng ébauches* bởi các nhà sản xuất như Valjoux hoặc Venus vào giữa thế kỷ 20.
*Một từ vay mượn của tiếng Pháp. Ngành chế tạo đồng hồ đã chiếm dụng thuật ngữ ébauche để chỉ một bộ máy đồng hồ không hoàn chỉnh hoặc chưa được lắp ráp và các thành phần liên quan của nó.
Tìm hiểu về cơ chế Split-Seconds trong những mẫu đồng hồ cổ
Bộ máy của hãng Venus có lẽ là cơ chế tách giây phổ biến nhất được tạo ra. Bạn có thể dễ dàng nhìn thấy hai ngạnh riêng biệt ở hai bên của bánh xe trung tâm trong bộ máy - đây là hai hàm của một cái kẹp, chúng ta sẽ nói về nó ngay sau đây. Các bộ máy đồng hồ Venus được đặt mua và sử dụng trong chế tạo đồng hồ bởi các thương hiệu như Breitling hoặc Record Watch Co., chủ yếu trong thập niên 40 và 50, do việc sản xuất các bộ máy này đã dừng lại ngay sau đó.
Bộ chuyển động split-seconds trong một chiếc đồng hồ cổ của Record Watch Co.
Bộ chuyển động split-seconds trong một chiếc đồng hồ cổ của Record Watch Co.
Trường hợp này có hai bánh xe trung tâm trong bộ máy chuyển động cơ học - bánh xe phía trên kết nối với kim giây split-seconds, trong khi bánh xe dưới kết nối với kim giây chính. Chức năng Split-Seconds về cơ bản được kiểm soát bằng một bộ đòn bẩy tạo thành hàm của kẹp mà chúng ta đã đề cập bên trên. Bánh xe phía trên được kết nối cơ học với bánh xe phía dưới bằng một đòn bẩy lò xo với một con lăn ruby, nó di chuyển ở vị trí thấp của một cam* hình trái tim (chính xác như một chiếc đồng hồ Chronograph return-to-zero cam) trên bánh xe dưới.
*cam: Cơ cấu cam là một loại cơ cấu khớp cao dùng để truyền chuyển động. Có thể tạo nên chuyển động qua lại (có lúc dừng) theo 1 quy luật cho trước của khâu bị dẫn. Nguồn: Wikipedia
Khi bấm nút Chronograph, hai hàm sẽ kẹp lấy bánh xe split-seconds, trong khi vẫn cho phép bánh xe dưới tiếp tục quay, và do đó vẫn giữ thời gian ghi. Con lăn và đòn bẩy ở bánh xe phía trên dừng di chuyển, nhưng tiếp tục ấn vào cam trên bánh xe phía dưới (tiếp tục quay) dưới ảnh hưởng của một lò xo nhỏ. Thời gian phân tách bây giờ có thể được ghi lại. Khi được kích hoạt lại, hàm của kẹp mở ra và bánh xe phía trên có thể tự do quay trở lại vị trí khi con lăn ruby tìm thấy điểm thấp trong cam, dưới ảnh hưởng của lò xo nhỏ mà chúng ta vừa đề cập. Hai bàn tay bây giờ được chồng lên nhau một lần nữa.
Cơ chế Split-Seconds không được coi là một trong những biến chứng "mạnh" vì mức độ phức tạp của nó (đây là một trong ba biến chứng truyền thống được tìm thấy trong cụm "Grand Complication", cùng với Perpetual Calendar - lịch vạn niên và Minute Repeater - điểm chuông). Nhưng không thể phủ nhận, Split-Seconds vẫn là một tính năng đắt giá của dòng đồng hồ cơ cao cấp nói chung và đồng hồ cơ Chronograph nói riêng. Bởi vì để nó có thể hoạt động, mọi thứ phải được điều chỉnh cực kỳ chính xác, đòi hỏi rất nhiều kỹ năng chuyên nghiệp từ những bậc thầy chế tạo đồng hồ.
đồng hồ Panerai PAM00158
Đồng hồ Panerai Radiomir Chrono Split-Seconds Platinum
Trong phiên bản Venus Calibre 185 (tham khảo đồng hồ Panerai PAM00158 hay Panerai PAM00147), nút bấm tại vị trí 2 giờ sử dụng cho chức năng bấm giờ; nút trung tâm dành cho chức năng tách giây và nút ở vị trí 4 giờ là để đặt lại toàn bộ cơ chế bấm giờ.
Venus Calibre 185
Venus Calibre 185
Nói chung, yếu tố góp phần khiến cho một chiếc đồng Chronograph trở nên thú vị chính là đòi hỏi sự tương tác. Phần lớn các biến chứng xuất hiện trong đồng hồ cơ, bất kể chúng có bao nhiêu phức tạp thì cũng đều là bị động - Moon Phase, các biến thể Calendar, thậm chí là Tourbillon, không phải là các chức năng có thể được kích hoạt bất cứ khi nào bạn cảm thấy thích. Tuy nhiên, Split-Seconds lại khác. Sự tương tác giữa chủ sở hữu và chiếc đồng hồ trên cổ tay vô tình mang lại nhiều điều ý nghĩa. Thỉnh thoảng chiếc đồng hồ bấm giờ Split-Seconds của bạn sẽ làm được điều gì đó nhiều hơn một công cụ đếm thời gian.
Đồng hồ Patek Philippe Ref.5370 Split-Seconds Chronograph
Đồng hồ Patek Philippe Ref.5370 Split-Seconds Chronograph
Có ai còn hoang mang về lợi ích mà Split-Seconds Chronograph mang lại không? Chúng ta lấy một ví dụ về tính thực dụng của nó nhé: Chẳng hạn bạn đang muốn nướng một miếng beefsteak theo một tiêu chuẩn cụ thể. Tiêu chuẩn này yêu cầu mỗi bên miếng thịt bò phải được nướng chính xác trong 40 giây. Trong suốt thời gian đó, bạn vừa nướng thịt vừa phải theo dõi xem một nồi mì pasta được nấu trong bao lâu là đủ. Và thế là sự xuất hiện của một chiếc đồng hồ bấm giờ Split-Seconds trở nên thật lý tưởng. Có lẽ bạn sẽ đoán những gì bạn cần làm qua những điều chúng ta đã nhắc đến bên trên có đúng không?
Venus Calibre 179 và 185
Có một vài thành viên khác nhau trong gia đình Chronograph Split-Seconds do Venus sản xuất. Phiên bản cơ bản nhất là Venus 179, đi kèm với bộ đếm 30 hoặc 45 phút, trong khi Venus 185 đi kèm với bộ đếm giờ bổ sung. Theo tài liệu sưu tập của Luxshopping, phần lớn các bộ máy Venus được Breitling đưa vào một số sản phẩm - 762, 764, 766, 783 và 791 - được gọi chung là Duograph. Chúng được bọc trong vỏ bằng vàng hoặc thép 36mm hoặc 38mm.
Đồng hồ Breitling Duograph Ref. 762
Đồng hồ Breitling Duograph Ref. 762
Trong khi hầu hết các bộ máy đều được lắp đặt nguyên vẹn mà ít khi bị thay đổi, Breitling đã tích hợp một cải tiến thú vị trong một số mẫu đồng hồ. Thay vì có một bộ đẩy bổ sung kéo dài từ núm điều chỉnh (tương tự như với các cơ chế split-seconds truyền thống), Breitling đã tích hợp bộ đẩy vào núm điều chỉnh - về bản chất cho phép toàn bộ núm điều chỉnh hoạt động như một bộ đẩy, cũng như cho phép thiết lập thời gian như những mẫu đồng hồ cơ thông thường.
Lưu ý dòng chữ "Pat." đề cập đến "Patent" - bằng sáng chế trong Breitling Ref. 783
Lưu ý dòng chữ "Pat." đề cập đến "Patent" - bằng sáng chế trong Breitling Ref. 783
Có mẫu đồng hồ nào khác tích hợp kiểu núm điều chỉnh thế này không? Có chứ! Chẳng hạn như bạn có thể tìm thấy nó trong một số phiên bản đầu tiên của Patek 1436.
Đồng hồ Patek Philippe Ref. 1463
Đồng hồ Patek Philippe Ref. 1463
Hiện tại chúng ta đã điểm qua Venus 179 và 185, điều gì sẽ chờ đợi tiếp theo?
Venus Calibre 189 và 190 - những bộ máy đồng hồ cổ điển phức tạp nhất
Nếu bạn là một người đam mê sưu tập những tuyệt tác đồng hồ đỉnh cao từ các hãng sản xuất huyền thoại, hoặc đơn giản bạn là người thích tìm tòi và nghiên cứu về sự phức tạp của đồng hồ cơ cao cấp, có lẽ sẽ có nhiều người không lạ lẫm gì với với Patek 5004 - mẫu đồng hồ tuyệt đỉnh với sự kết hợp của các tính năng đẳng cấp: cơ chế Split-Seconds, Perpetual Calendar (lịch vạn niên) và Moon Phase. Được ra mắt vào năm 1996, Patek 5004 về cơ bản là một kiệt tác rất khó sở hữu và hét một mức giá không hề khiêm tốn bởi vì chỉ có khoảng 12 chiếc đồng hồ được sản xuất mỗi năm. Và không chỉ dừng lại ở đó, Patek 5024 tiếp tục trở thành kế thừa đáng tự hào của 5004, chính thức ra mắt công chúng tại Baselworld vào năm 2012 với mức giá $317.500.
Đồng hồ Patek Philippe 5004P cổ điển
Đồng hồ Patek Philippe 5004P cổ điển
Nhưng trở lại thập niên 40 của thế kỷ 20, Venus đã tạo ra hai hai bộ máy chuyển động, mà theo tài liệu Luxshopping thu thập, chúng vẫn là hình ảnh thu nhỏ của các biến chứng cổ điển - Venus 189 và 190. Venus 189 về cơ bản là hiện thân của Venus 185 nhưng có thêm một con trỏ ngày vào lúc 12 giờ, và Venus 190 thì có sự kết hợp Moonphase trên đỉnh Venus 189.
Venus Calibre 190
Venus Calibre 190
Patek 5004 được bổ sung tính năng Perpetual Calendar (lịch vạn niên) tại vị trí 12 giờ và Moon Phase (pha Mặt Trăng) ở vị trí 6 giờ. Nguồn sức mạnh cung cấp cho các tính năng này đến từ Venus Calibre với các biến chứng bổ sung được phát triển dựa trên cơ sở tương tự lúc bấy giờ. Tuy không hẳn là hoàn hảo, nhưng hãy tưởng tượng mức độ phức tạp tuyệt đối mà Venus 190 mang đến cho một chiếc đồng hồ cơ cổ được sản xuất vào giữa thế kỷ 20. Và hiển nhiên, không thể thiếu nhân vật chính ngày hôm nay của chúng ta - Split-Seconds là một sự góp mặt vô cùng cầu kỳ và cũng là yếu tố quan trọng khiến Patek 5004 trở thành một kiệt tác của thời gian. Phải thừa nhận rằng nó không thể đuổi kịp Moon Phase hay Calendar (đặc biệt là không thể so với lịch vĩnh cửu) nhưng Split-Seconds vẫn là một thành viên tuyệt vời của đại gia đình Complication.
Bên cạnh đó, trong khi hầu hết các bộ máy chuyển động này được tạo ra trong thập niên 40 và 50 của thế kỷ 20, có vẻ như có ai đó đã phát hiện ra bộ đệm của các bộ máy NOS Venus Split-Seconds vào khoảng những năm 90. Điều này đã khiến một vài nhà sản xuất khác nhau, bao gồm Girard-Perregaux, Ulysse Nardin, Panerai và Parmigiani, sản xuất một loạt các phiên bản đồng hồ rất nhỏ dựa trên các bộ calibre được phát hiện.
Valjoux Split-Seconds Calibre
Để khám phá những cỗ máy tách giây Valjoux, chúng ta cùng đến với một gương mặt đại diện tiêu biểu - Valjoux 55 VBR. Và đương nhiên, ở đây chúng ta sẽ phân tích sâu hơn một chút về Valjoux 55 VBR cổ, đơn thuần là vì có một vài biến thể cùng tên nhưng lại tồn tại khá nhiều điểm khác biệt. Chẳng hạn, Valjoux 55 VBR được tìm thấy trong Rolex 4113 hơi khác so với Universal và khác xa so với Eberhard Rattrapante. Tóm lại, cùng là một bộ máy nhưng mỗi chiếc đồng hồ đến từ các thương hiệu khác nhau sẽ có chức năng hơi khác nhau.
Phiên bản cơ bản nhất có thể được tìm thấy trong những chiếc đồng hồ split-seconds của các thương hiệu như Leonidas hoặc Minerva.
Valjoux 55 VBR
Valjoux 55 VBR
Trái ngược với các bộ calibre của Venus, Valjoux 55 VBR cơ bản là một máy đơn âm, với núm bấm trung tâm điều khiển start/stop của Chronograph và nút bấm ở vị trí 2 giờ kiểm soát chức năng Split-Seconds. Trên thực tế, chúng là một phiên bản đảo ngược của Calibers Venus . Hai hàm kẹp cho bánh xe trung tâm cũng được thiết kế khá khác nhau, với column wheel hoàn toàn có thể nhìn thấy (không giống như các bộ máy của Venus). Những bộ máy này có kích thước lớn hơn đáng kể so với Venus, trung bình khoảng 39mm (trong khi chỉ khoảng 31mm đối với Venus). Kết quả là hầu hết các bộ vỏ bọc bên ngoài những bộ máy Valjoux 55 VBR này có kích thước từ 40mm trở lên.
KHÁM PHÁ ĐÔI NÉT VỀ ROLEX REF.4113
Trở lại với chuyên mục lan man ngoài lề mà Luxshopping đã gợi đến ở phần đầu bài, chúng ta cùng tìm kiếm cho câu hỏi: điều gì đã làm nên sự đặc biệt của Rolex 4113 nhé? Trước tiên, câu hỏi được đặt ra ở đây là vì sao Luxshopping lại nhắc đến Rolex 4113 trong chuyên mục về Valjoux Split-Second? Vâng, có lẽ bạn đã đoán đúng rồi. Rolex Ref.4113 là một thành viên nổi trội và có địa vị, hơn thế nữa, nó còn là chiếc đồng hồ được nhắc đến nhiều nhất và cũng đắt nhất trong đại gia đình Valjoux 55 VBR (trong khi ở đại gia tộc Split-Seconds thì chiếc đồng hồ đắt nhất từng được bán là Patek Philippe 1436, được bán tại Phillips năm 2015 với hơn 3,3 triệu CHF ≈ 73 tỷ VNĐ).
Đồng hồ cổ Rolex Ref. 4113
Đồng hồ cổ Rolex Ref. 4113
Rolex 4113 từng là chiếc đồng hồ Rolex duy nhất phá vỡ mốc 1 triệu dollar tại phiên đấu giá công khai, và tiếp tục tiến xa hơn khi nó được bán với giá 1,17 triệu dollar vào năm 2011. Nhưng có lẽ nó vẫn chưa mấy hài lòng với vị trí lúc bấy giờ, vì thế, nó tiếp tục trở thành chiếc đồng hồ Rolex duy nhất phá vỡ mốc 2 triệu dollar, khi nó được hét với giá sử thi 2,4 triệu CHF tại phiên đấu giá Phillips Start-Stop-Reset vào tháng 5 năm 2016 (một chiếc đồng hồ Rolex khác đã gần như sắp đuổi kịp - Paul Newman Oyster Sotto - cũng được bán tại Phillips với giá 1,9 triệu CHF).
Đồng hồ Rolex Paul Newman Oyster Sotto
Đồng hồ Rolex Paul Newman Oyster Sotto
Không chỉ là chiếc đồng hồ Split-Seconds duy nhất từng được Rolex sản xuất; không chỉ có 12 mẫu được chế tác vào năm 1942, trong đó có 8 mẫu đã nổi danh Thế giới; không chỉ có mặt số lớn đến 44mm; nó còn có đầy đủ các tính năng đẳng cấp nhất của Valjoux 55 VBR, cấu hình tiên tiến nhất trong số các cấu hình. Dưới đây là một đoạn video ngắn về cách nó hoạt động.
Chúng ta có thể dễ dàng nhìn thấy, đây không còn là một monopusher split-seconds (nút bấm split-seconds đơn). Nút bấm trung tâm khởi động tính năng bấm giờ, nút bấm trên cùng kích hoạt split-seconds và nút bấm cuối cùng để đặt lại đồng hồ bấm giờ. Lưu ý rằng các phiên bản trước của Valjoux 55 VBR không thể bị "tạm dừng" (giống như tất cả các monopusher - chỉ có start/stop chứ không có tạm dừng hay reset), nhưng Rolex 4113 có chức năng đó. Theo quan điểm cá nhân, Rolex 4113 dường như là chiếc đồng hồ "hai chân" duy nhất sử dụng bộ máy Valjoux 55 VBR ngoài kia - tất cả các split-seconds khác của Valjoux 55 đều là những chiếc monopusher. Đương nhiên, nếu bạn có gặp một trường hợp ngoại lệ nào thì vui lòng góp ý với Luxshopping nhé.
Ngoài chức năng được thêm vào, Rolex 4113 cũng tương đối mỏng hơn so với các Valjoux 55 khác mà chúng tôi nhận thức trước đây.
Đồng hồ Rolex Ref.4113
Đồng hồ Rolex Ref.4113
Một chiếc đồng hồ Rolex 4113 không bao giờ nằm trong danh sách sản phẩm công khai có sẵn của hãng, đồng thời cũng không bao giờ được minh họa hoặc xuất hiện trong bất kỳ quảng cáo Rolex nào từ thời kỳ đó. Tuy nhiên, chúng tôi biết rằng có 12 chiếc 4113 được sản xuất theo số series liên tiếp từ 051313 đến 051324, vào năm 1942.
Có một điều khá thú vị, hầu hết những chiếc đồng hồ nổi tiếng có một mối liên kết gì đó với Sicily - quê hương của "Giro Automobilistico di Sicilia" nổi tiếng. Chẳng hạn, một chiếc đồng hồ Rolex 4113 đặc biệt có số series 051313, được bán với giá 82.500 CHF tại Christie Geneva vào tháng 5 năm 1991, và sau đó được một thành viên gia đình của một người lái xe Stefano La Motta nổi tiếng - Barone di Salinella (1920-1951) ký gửi. Một ví dụ khác, series 051318 ra mắt tại thị trường ở Anh và được bán với giá 27.500 bảng Anh tại Christie London vào tháng 10 năm 1991.
Và như bạn có thể thấy đấy, từ kết quả đấu giá trong lịch sử và kể cả những sự kiện gần đây đều cho thấy rằng Rolex 4113 là một trong những chiếc đồng hồ được đánh giá cao nhất trong số những chiếc đồng hồ cổ hiện nay. Kéo theo đó, sự hiện diện của split-seconds cũng trở nên cuốn hút hơn hẳn.
Split-Seconds và sự phát triển ở hiện tại
Sau khi trải qua một hồi nhấp nhô cùng Split-Seconds trong lịch sử qua những bộ máy và đồng hồ cổ xưa, đã đến lúc chúng ta trở về với thực tại. Nhìn chung. chúng ta có thể chia các cách tiếp cận đồng hồ Split-Seconds hiện đại thành hai loại: một loại sử dụng ébauches (bộ máy thô) và một loại còn lại sử dụng calibers được thiết kế in-house.
Trong danh mục đầu tiên, đồng hồ Chronograph Split-Seconds hiện đại phổ biến nhất dựa trên ETA Calibre (hoặc Valjoux) 7750, ra mắt tại Baselworld 1992 trong IWC Doppelchronograph, được thiết kế bởi Richard Habring.
Đồng hồ Chronograph Split-Seconds IWC Doppelchronograph sử dụng bộ máy Valjoux 7750
Đồng hồ Chronograph Split-Seconds IWC Doppelchronograph sử dụng bộ máy Valjoux 7750
Trước năm 1992, cơ chế Split-Seconds phải được vận hành bởi hai bánh xe column. Thiết kế đó vừa tốn kém để sản xuất vừa tốn kém để điều tiết. Chẳng hạn, nếu nút bấm split-seconds không được ấn hoàn toàn, hệ thống phanh (hai hàm kẹp mà chúng ta đã nhắc đến xuyên suốt bài) xung quanh bánh xe trung tâm có thể mở hoặc đóng sớm, khiến bánh xe column bị kẹt. Giải pháp mà Richard Habring đưa ra rất đơn giản và hiệu quả. Như ông giải thích:
“We got a hamburger, took off the upper bun, laid a slice of cheese inside and closed it again.” - Chúng tôi có một cái bánh hamburger, mở lát bánh mì bên trên ra, đặt một lát phô mai vào bên trong và kẹp lại.
Thay vì sử dụng bánh xe column, ông đã thiết kế cơ chế Split-Seconds trên Valjoux 7750 sao cho nó có thể được vận hành bởi một hệ thống “lever-and-cam” - đòn bẩy và cam. Điều này cho phép chúng điều tiết và vận hành dễ dàng hơn. Đương nhiên, chúng cũng ít tốn kém hơn để sản xuất. Trái ngược với các cơ chế cổ xưa, cơ chế Split-Seconds trong 7750 sẽ được vận hành bởi một nút bấm bổ sung ở vị trí 10 giờ.
Nút bấm bổ sung tại vị trí 10 giờ trên đồng hồ IWC Doppelchronograph được thiết kế bởi Richard Habring
Nút bấm bổ sung tại vị trí 10 giờ trên đồng hồ IWC Doppelchronograph được thiết kế bởi Richard Habring. Nguồn: Hodinkee
Khoan đã! Cái tên Habring nghe dường như có chút quen tai phải không? Vào năm 2012, khi bằng sáng chế 20 năm của IWC trên lần sửa đổi cuối cùng của 7750 đã hết hạn, Richard Habring đã tách ra và thành lập công ty riêng của mình mang tên Habring². Công ty đã phát hành 20 bản limited Habring² Doppel 2.0, phiên bản cập nhật của bản gốc ETA 7750 split-seconds đã giành được giải thưởng Sports Watch Prize tại Grand Prix d'Horlogerie de Genève năm 2012.
Đồng hồ Habring2 Doppel 2.0
Đồng hồ Habring2 Doppel 2.0
IWC đã cho ra mắt bộ máy Valjoux 7750 được cải tiến với Pilot Doppelchronograph vào năm 1992 và tích hợp những bộ máy tương tự trong các phiên bản của dòng Portuguese Chronograph - mang tính biểu tượng của Da Vinci. Tiếp tục gần đây nhất là sự xuất hiện của đồng hồ titanium Ingenieur Doppelchronograph. Đây là chưa kể đến IWC Il Destriero Scafusia - một trong những chiếc đồng hồ đeo tay được sản xuất phức tạp nhất từ trước đến nay.
IWC phức tạp nhất
Đồng hồ IWC Il Destriero Scafusia
PATEK PHILIPPE & VACHERON CONSTANTIN SPLIT-SECONDS HIỆN ĐẠI
Khi chúng tôi rời khỏi “ébauche” và tiến đến “in-house”, chúng tôi để lại cột mốc đồng hồ $10.000 ở phía sau và tiếp tục đi sâu vào một con số phi thường đắt đỏ. Vào năm 2015, Harmony Ultra-Thin Grande Complication Chronograph của nhà chế tác đồng hồ đỉnh cao Vacheron Constantin đã có cái vẫy tay chào công chúng lần đầu tiên. Đây là chiếc đồng hồ Chronograph Automatic mỏng nhất với cuộn dây mỏng nhất Thế giới và là bản limited chỉ gói gọn trong 10 chiếc. Chúng sử dụng Calibre 3500 có đường kính 33,4mm và chỉ dày 5,2 mm. Tổng cộng có 459 thành phần góp mặt vào bộ máy, một con số thật sự khủng khiếp đúng không? Thậm chí một trong số trong đó thực sự rất nhỏ (ví dụ: lò xo có kích thước 3/100 của một milimet).
Vacheron Constantin Harmony Ultra-Thin Grande Complication Chronograph
Vacheron Constantin Harmony Ultra-Thin Grande Complication Chronograph
Và tiếp theo nhà Vacheron Constantin là gia đình Patek Philippe có danh tiếng gần như không hề thua kém, đảm nhận một chiếc đồng hồ rattrapante hiện đại đẳng cấp - bắt đầu với Patek 5959P, ra mắt công chúng năm 2005 và được tích hợp bộ máy Chronograph in-house đầy đủ đầu tiên của Patek với Calibre CHR 27-525 PS; sau đó là Patek 5950A, được giới thiệu vào năm 2010 và sử dụng cùng calibre với 5959P.
Patek Philippe Ref.5950 Split-Seconds Monopusher Chronograph
Patek Philippe Ref.5950 Split-Seconds Monopusher Chronograph
CHR 27-525 PS bên trong chiếc đồng hồ này là một rattrapante đơn, có chức năng tương tự như phiên bản cơ bản của Valjoux 55 VBR. Mãi đến năm 2015, Patek mới phát hành đồng hồ bấm giờ hai nút, hai giây thuần túy - Ref. 5370P. Nó sử dụng một Calibre CHR 29-535 PS in-house đã được sửa đổi một chút, trước đây chỉ được tìm thấy trong 5204.
Patek Philippe Ref.5370P Grand Complication Watch
Patek Philippe Ref.5370P Grand Complication Watch
Tất cả những chiếc đồng hồ này có điểm gì chung? Bên cạnh việc sở hữu những bộ máy cực kỳ chất lượng, được đúc bằng kim loại quý và khảm đá tinh tế, chúng còn ghi điểm tuyệt đối bởi tính năng bên trong, bao gồm Split-Seconds mà chúng ta đề cập ngày hôm nay. Và đương nhiên, giá cả của chúng cũng là một vấn đề đáng để quan tâm. Không thể phủ nhận, đây đều là những khoản đầu tư không hề khiêm tốn chút nào. Tuy nhiên, giá trị của sự đẳng cấp chẳng bao giờ là rẻ cả.
Tuy nhiên, theo một cách khách quan, thực tế là chúng không nhất thiết phải đặt trong những bộ vỏ làm bằng kim loại quý. Điều này khiến chúng chiếm thêm một khoản chi phí không cần thiết lắm (đối với những người dành nhiều đam mê cho tính năng hơn là vẻ bề ngoài của đồng hồ). Không giống các biến chứng khác như Moon Phase hoặc Calendar, đồng hồ Chronograph sẽ trở nên hữu dụng khi chúng có một sự tương tác nhất định và được dùng trong các trường hợp cần thiết. Trong số các Grand Complication, chỉ có một trường hợp đặc biệt đòi hỏi sự tương tác qua việc sử dụng hằng ngày chính là Split-Seconds. Đó là lý do vì sao nhiều chiếc đồng hồ Split-Seconds cổ được thiết kế với mục đích ưu tiên cho chức năng - đua ngựa, đua xe, hàng không, v.v… - có nghĩa là người dùng sẽ thực sự đeo chúng và sử dụng tại trường đua, lái trực thăng đêm hay đại loại như thế. Đó là nguyên nhân vì sao rất nhiều đồng hồ Chronograph cổ được đúc bằng thép mà không phải bằng kim loại quý mềm hơn.
Sau tất cả . . .
Đồng hồ bấm giờ tách giây (Chronograph Split-Seconds) cổ là một trong số những chiếc đồng hồ Chronograph rất hiếm ngoài thị trường. Mặc dù chúng tôi không thể thu thập được con số chính xác của các bộ máy Valjoux 55 VBR hoặc Venus 185 từng được sản xuất, nhưng chắc chắn mức độ phổ biến của nó không thể đánh đồng với Valjoux 22 hoặc 72 ngày nay. Điều này khiến chúng trở nên quý hiếm và đắt giá.
So sánh với các mẫu đồng hồ Split-Seconds hiện đại, kỳ thực lại phát sinh một vài vấn đề khá mâu thuẫn về hai từ “đắt giá” này. Chẳng hạn như một số chiếc đồng hồ bấm giờ split-seconds cổ lại có mức giá gần bằng, thậm chí là thấp hơn so với các phiên bản hiện đại, trong khi sự phức tạp bên trong những chiếc đồng hồ cổ hầu như cao hơn so với những mẫu hiện đại có sẵn trên thị trường ngày nay.
Montblanc1858 Split Second Chronograph A Modern Take On Vintage
Đồng hồ Montblanc 1858 Split-Seconds Chronograph hiện đại (với mức giá hơn $30.000)
Nhưng đó không hẳn là một điều xấu. Ở một quan điểm nào đó, điều này có thể nói lên giá trị của Split-Seconds đã được bảo toàn theo thời gian. Đâu đó trong thế giới đồng hồ rộng lớn và đa dạng, vẫn có một tính năng vừa thực dụng, vừa thú vị mà vừa góp phần nâng cao giá trị tồn tại của một chiếc đồng hồ. Nếu bạn có thể không ngần ngại khi chi một khoản tiền hơn $12.000 cho một chiếc đồng hồ “in-house”, vậy tại sao lại không thể cân nhắc đến những chiếc đồng hồ Chronograph Split-Second này hay thậm chí là những mẫu đồng hồ cổ hơn nữa?
Có lẽ Luxshopping sẽ cùng bạn tìm ra vài câu trả lời lý tưởng cho đề tài này vào một bài thảo luận khác.
Luxury Shopping