Du lịch bụi hoàn toàn khác du lịch tour. Đi tour, người cùng đoàn làm gì thì bạn phải làm theo, đoàn ăn bạn cũng phải ăn, đoàn ra bãi biển, đoàn đi tham quan... thì bạn cũng thế, bạn sẽ tiếp nhận theo quy trình đó dù muốn hay không. Tuy nhiên với du lịch bụi thì bạn được tự do hoàn toàn kể cả giờ giấc khởi hành, đi đâu, muốn ghé nơi nào, muốn ăn gì... tất cả do chính bạn quyết định.

Dù đi bụi, bạn cũng nên lên kế hoạch đàng hoàng. Một tính toán trước chu toàn sẽ giúp chuyến đi của bạn đạt nhiều thành quả, ít tốn kém nhưng thật an toàn.

Điểm đến của nhiều người du lịch bụi không phải là những điểm du lịch quen thuộc mà là hành trình khám phá những nơi ít người đến. Bởi vậy, trong suốt hành trình luôn có những khó khăn rình rập. Vì vậy cần phải chuẩn bị thật kỹ càng và đừng bao giờ mạo hiểm đi nếu chưa biết gì về điểm đến.

Trước khi đi, bạn cần xác định trên bản đồ điểm sẽ đến rồi tìm tất cả những thông tin liên quan bằng mọi cách: internet, sách báo, bạn bè… Đặc biệt là phải biết được đường đi tốt hay xấu, có đèo hay không, nếu gặp sự cố phải xử lý ra sao, dọc đường đi có những bệnh viện nào, số điện thoại cần giúp đỡ…

Để một chuyến du lịch được gọi là "bụi" thì phải đảm bảo ít nhất hai điều: "no-tour" (không đi theo tour du lịch) và "no-guider" (không người hướng dẫn). Chuyên nghiệp hơn, có thể còn thêm "no-bus", "no-hotel". Điều này đồng nghĩa với việc một nhân du lịch bụi phải kiêm tất tật từ A đến Z.

Với du lịch bụi, nhất thiết phải biết mình sẽ đến đâu để lên kế hoạch chi tiết và lo phương tiện. Về phương tiện cũng cần dự tính xem đi bằng gì và sẽ mất thời gian bao lâu.

Với thời gian dành cho cuộc "đi phượt" kéo dài 3 ~ 4 ngày thì cần có lẽ nơi đến cách nơi xuất phát dưới 400Km, nếu muốn đi xa hơn nữa thì bạn cần thời gian dài hơn.

Để nuôi dưỡng hành trình dài tới 4 - 5 ngày, bạn phải chuẩn bị hành lý thật tốt nhưng không quá nặng, cồng kềnh. Đồ dùng cá nhân, thực phẩm, thuốc thang, vật dụng đa năng cho đến giấy tờ tùy thân … tất cả đều phải được nằm trong danh sách. Thường thì mỗi thành viên trong nhóm sẽ lo một món. Và phương châm sống cho chiếc ba lô của chuyến đi là "gọn - nhẹ khỏe lưng, dồn lực cho hai chân".

- Nếu bạn đi xe máy, bạn nên chuẩn bị chu đáo, và kiểm tra và bảo dưỡng toàn bộ xe trước khi đi ( Xem chi tiết: Kỹ năng du lịch bằng xe máy).

Nếu bạn đi ôtô, cụ thể là ô tô khách thì nên chọn những hãng xe chất lượng cao của những hãng tên tuổi. Hỏi lịch trình các chuyến xe trong ngày. Thông thường, với các chuyến xe này, hành lý của khách (nếu nhiều) sẽ được để dưới hầm xe. Do đó, trong quá trình chuẩn bị sẽ cần phải chọn những đồ đạc quý báu ra túi nhỏ và mang theo bên người.

- Quần áo cơ động nhất với jean, pull du lịch. Chọn những quần áo có tính chất vải không nhăn là rất quan trọng vì balô bằng xe khách rất dễ bị nhồi nhét.
- Chuẩn bị hành lý: quần áo, dao nhỏ, dao đa năng, đèn pin, xịt muỗi, dầu gội đầu và xà bông tắm dạng bọc (để tiết kiệm diện tích valy), các giấy tờ quan trọng: chứng minh nhân dân (để thuê phòng ở), giấy phép lái xe máy (nếu đi bụi bằng xe máy hoặc để thuê xe tại địa phương) và bảo hiểm (nếu có), thuốc đau bụng, thuốc cảm sốt (panadol) và một chai dầu gió. Là phụ nữ, nên mang theo một số thứ cần thiết cho phụ nữ.

- Nghiên cứu trước những khách sạn mà mình muốn đến ở. Có thể nghiên cứu qua internet hoặc tham khảo các người bạn người thân đã đi đến nơi đó. Nếu muốn tiết kiệm mà vẫn an toàn có thể đến Khách sạn Du lịch Công đoàn. Ở mỗi tỉnh/thành tại Việt Nam đều có khách sạn này. Loại này hơi đòi hỏi giấy tờ rắc rối một chút (ví dụ như bạn đi 2 người thì phải có CMND của hai người) nhưng bù lại sẽ có giá khá mềm và tương đối an toàn.

- Mua bản đồ và theo dõi lộ trình sẽ đi, chú ý những điểm quan trọng và đánh dấu vào bản đồ.

- Tranh thủ đặt chỗ trước 1 ngày hoặc đến sớm để lấy chỗ tốt. Nếu điểm đến của bạn là cuối hành trình thì nên nhờ người phụ xe nhét hành lý vào sâu bên dưới hầm xe. Như vậy sẽ an toàn nếu trong trường hợp có người xuống dọc đường vì họ sẽ khó nhầm hành lý của mình. Trên hành lý nên buộc cọng dây có màu đặc biệt để dễ nhận thấy và tránh nhầm lẫn với valy của người khác.

- Nếu bạn đi 2 người nên chọn băng đôi, nếu đi 3 người thì chọn băng 3. Nếu 2 người mà buộc phải chọn băng đôi thì nên ngồi cạnh nhau, phía ngoài để tiện việc đi vệ sinh nếu xe ngừng dọc đường.

- Có thể nghe nhạc nếu thích. Cần mang theo MP3 đeo để tiện bảo quản hơn là máy CD lỉnh kỉnh và dễ bỏ quên lại

- Máy ảnh được đeo vào bụng hoặc đeo vào cổ. Khi di chuyển dọc đường, nên bỏ máy ảnh vào bên trong áo. Như vậy trông có vẻ hơi kỳ quặc nhưng an toàn.

- Tiền và giấy tờ quan trọng cần được để vào túi quần trước và ghim lại bằng kim băng. Chỉ chừa ra một số tiền nhỏ để tiêu vặt. Điện thoại di động cũng để ở túi trước. Nếu bạn gái không có túi trước thì có thể để trong túi đựng điện thoại và bỏ vào trong áo.

- Trang phục khi trên xe không cần sang trọng mà cần gọn và tiện lợi. Đi du lịch bằng xe khách, bạn không nên đeo nữ trang có giá trị lớn vì như thế dễ gợi lòng tham của người khác, chuốc những nguy hiểm không đáng có vào mình.

- Khi xe chạy, theo dõi những mốc km dọc đường để biết mình đến đâu, đối chiếu bản đồ lộ trình để quan sát không gian dọc đường. Nếu máy ảnh có thể chụp trong điều kiện xe chạy thì nên chụp để lưu lại làm kỷ niệm.

- Khi xe chạy, nếu bạn đi 2 người nên cần có 1 người ngủ và 1 người thức luân phiên nhau. Nếu cả hai cùng ngủ phải bảo đảm những tài sản quý giá đã được ở trong vị trí an toàn nhất mà nếu ai muốn lấy sẽ làm ta thức giấc. Nói chung, không nên ngủ dọc đường vì ngay cả ban đêm cũng có nhiều điều thú vị cho ta xem, nhìn ngắm dọc đường.

- Khi xuống xe khách, nhanh chóng kiểm soát lại hành lý. Nhận hành lý. Không chọn xe ôm trong bến xe mà nên đi bộ ra ngoài một quãng vài trăm mét. Khi xe ôm không còn đeo bám sẽ dễ trả giá cũng như bảo vệ đồ đạc tốt. 2 người đi hai xe ôm khác nhau cần dặn họ luôn chạy gần nhau. Luôn hỏi giá trước khi lên xe và nói rõ có chở đồ. Phòng trường hợp xe ôm sẽ đòi thêm tiền vì chở nhiều đồ. Nếu đi taxi, chọn taxi có bảng hiệu. Khi đề nghị taxi chở đến địa điểm, cần nói dứt khoát, kể cả trường hợp mình không rành địa bàn vẫn nói dứt khoát để tránh trường hợp bị chở đi lòng vòng.

- Nhận phòng và kiểm tra cửa nẻo phòng ốc kỹ càng. Khi rời phòng phải mang theo những gì quý giá. Nếu đi tắm biển, có thể kê những thứ gửi cho tiếp tân khách sạn và đề nghị niêm phong lại. Chìa khoá tủ gửi đồ cần được đeo kỹ càng. Nếu ở nhà dân theo kiểu homestay, tuyệt đối không được khoe tiền, nữ trang và các tài sản quý để tránh những chuyện không hay.

- Thuê xe máy của nhân viên trong khách sạn. Giá thuê xe máy ở Việt Nam dao động khoảng từ 70.000 đến 100.000 cho 12 tiếng. Nên thuê của nhân viên trong khách sạn. Kể cả trường hợp khách sạn không cho thuê thì vẫn có thể “hỏi nhỏ” nhân viên. Thuê xe của nhân viên khách sạn có một lợi thế là họ biết mình ở nơi đó, giấy tờ để lại tại khách sạn nên không phải giải trình lôi thôi. Khi nhận xe nhớ nhận cà vẹt và bảo hiểm, kiểm tra tình trạng xe và báo với chủ xe. Nếu xe họ đổ xăng đầy thì khi trả mình sẽ đổ đầy và ngược lại.
- Hỏi nhân viên khách sạn đường đến các điểm du lịch (mà mình đã chuẩn bị sẵn từ nhà qua bản đồ).

- Chọn quán ăn: nếu không ăn ở khách sạn thì có thể chọn những quán nào có nhiều xe máy (biển số địa phương) đậu. Có thể bạn sẽ không vừa miệng vì khác khẩu vị nhưng đó cũng là nét đẹp mà bạn nên khám phá. Với những địa phương có tiếng “chém” du khách, bạn nên thoả thuận giá trước khi ăn. Không nên mắc cỡ vì điều này sẽ giúp bạn tránh trở thành một nạn nhân bất đắc dĩ.

- Có thể mua những trái cây đặc sản của địa phương để dùng. Nên ăn hết, không nên mang theo trong chặng đường tiếp theo.

- Sau khi chụp ảnh xong, nên đến một dịch vụ internet và tải hình của mình vào ổ cứng mang theo hoặc qua mail để giải phóng thẻ nhớ của máy ảnh. Không nên in ảnh dọc đường vì sẽ ngốn của bạn một khoản tiền khá lớn và khi cần thì không thể có ngay.

- Sử dụng thẻ ATM ở nơi đông đúc và mỗi lần rút một ít, tránh bị theo dõi, cướp.

- Khi rời phòng, những đồ quan trọng mà không muốn gửi có thể đặt dưới gầm giường và dặn nhân viên khách sạn không cần dọn phòng. Nếu rời phòng buổi sáng, những vật dụng nhỏ cần phải được gom gọn vào túi và đặt có trật tự, không kích thích thói quen xấu của người làm phòng.

- Thanh toán tiền thuê xe trước khi trả phòng khách sạn. Khi thanh toán cần có người thứ ba (làm chứng hoặc đứng gần ai đó).

- Trước khi trả phòng cần kiểm tra thật kỹ từ trong ra ngoài để tránh bỏ sót đồ khó quay lại hoặc dễ mất.

- Khi mua bất cứ đồ gì, bạn nên đi phía sau những người địa phương để nghe họ trả giá và nhìn họ trả tiền để tránh hớ và mua đắt.

Thực tế, du lịch bụi không đơn thuần là giải trí. Mỗi chuyến đi là một hành trình khám phá bản thân, trở về với thiên nhiên, thậm chí với nhiều người là tìm kiếm trí kỉ. Trên đây là một vài bí kíp đơn giản nhưng hiệu quả cho việc du lịch bụi.